فراواني تلقيح واكسن هپاتيت B و عوامل مرتبط با آن در كاركنان بهداشتي - درماني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران در سال 1380

هپاتيت B يك علت مهم بيمارزايي در نظاميان مي باشد. كاركنان بهداشتي درماني بدليل تماس مستقيم، اقدامات اضطراري در مواقع مجروحيت هاي جنگي، روش هاي تهاجمي پزشكي در مواقع اورژانسي و غيره از خطر بالاي ابتلا به اين بيماري برخوردارند، لذا واكسيناسيون هپاتيپ  Bروش بسيار مهمي در پيشگيري از ابتلاي اين گروه مي باشد.
تعداد 698 نفر از كاركنان بهداشتي درماني نيروهاي نظامي (هوايي، زميني، دريايي، قدس، مقاومت و ستاد مشترك)سپاه پاسداران كه در استان هاي مختلف در سال 1380 مشغول به فعاليت بودند، انتخاب شدند. روش نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي (خوشه اي، طبقه اي و تصادفي ساده) بوده و از طريق ارسال پرسشنامه مربوطه به مراكز نظامي اين استان ها اقدام به جمع آوري اطلاعات نموديم.
از مجموع 698 نفر مورد بررسي 89.3% مرد و بقيه زن بودند. نيروي انتظامي (%30.3) بيشترين و ستاد مشترك (%4.9) كمترين گروه در نمونه مورد بررسي بودند. در كل فراواني تزريق واكسن هپاتيت 76.9% B بود و ميانگين مدت زمان سپري شده از آخرين دوز تزريق شده 3.3 سال بود. فقط 23.6% از افراد واكسينه شده تيتر آنتي بادي هپاتيت B را اندازه گيري كرده و از افرادي كه در اندازه گيري، تيترآنتي بادي آنها منفي بوده، فقط 16% اقدام به تزريق مجدد واكسن نموده اند. 62.7% از كسانيكه واكسيناسيون نشده اند علت آنرا عدم دسترسي به واكسن ذكر كردند. بيشترين تزريق واكسن مربوط به نيروي دريايي (%86.4) و پس از آن نيروي زميني (%80.8)بوده كه اين ارتباط از نظر آماري معني دار بود (P<0.001).
همچنين بيشترين فراواني واكسيناسيون در پرستاران (%85.5) و پزشكان عمومي (%84.7) بوده كه اين نيز از نظر آماري معني دار بود (P<0.001) اين فراواني در پزشكان متخصص 61.8% بود. در مجموع فراواني واكسيناسيون در حد نسبتا مطلوبي بوده است. اين فراواني در پزشكان متخصص به نسبت سطح تحصيلات اين افراد در حد كمتري بود. با توجه به ابزار عدم دسترسي به واكسن در حداكثر افرادي كه واكسن تزريق نكرده اند، لازم است امكانات بيشتري در اين زمينه فراهم گردد. با وجود فراواني واكسيناسيون بدست آمده در اين مطالعه، بايد يادآوري نمود بدليل اهميت شغلي اين افراد و همچنين با توجه به ميزان كم تزريق مجدد واكسن پس از اعلام منفي بودن تيتر آنتي بادي سرم، آموزش هاي كاملتري در خصوص واكسيناسيون هپاتيت B و ايمني ناشي از آن به كاركنان بهداشتي - درماني لازم مي باشد.