رخساره ها، محيط هاي رسوبي و چينه نگاري سكانسي نهشته هاي ترياس در منطقه جلفا- آذر بايجان شرقي- ايران

مقدمه: اشتال نخستين بار وجود سنگ هاي ترياس را در البرز محتمل دانست. گلاوس سنگ هاي ترياس البرز را سازند اليکا ناميد. برش الگوي اين سازند در يال سمت راست دره اليکا و در 5 کيلومتري روستاي اليکا (شمال تهران) اندازه گيري شده است. سازند اليکا در برش الگو، 95 متر سنگ آهک نازک لايه و آهک شيلي (آهک ورميکوله) در پايين و 200 متر دولوميت و سنگ آهک دولوميتي را در بالا شامل مي شود. منطقه جلفا جزء مناطقي است که سنـگ هاي رسوبي آن معادل سازند اليکا در نظر گرفته شده است. مطالعه واحدهاي رسوبي پرمين و ترياس جلفا از قرن نوزدهم ميلادي با مطالعات آبيش شروع شده است.
هدف: هدف اين مقاله معرفي رخساره ها، محيط هاي رسوبي و تعيين سکانس هاي رسوبي نهشته هاي ترياس غرب جلفا مي باشد. رخساره هاي رسوبي بر اساس مطالعات ميکروسکوپي و بررسي هاي صحرايي تفکيک شده اند. براي نام گذاري رخساره هاي کربناته از روش دانهام استفاده شده است. محيط هاي رسوبي ارايه شده با در نظر گرفتن تغييرات عمودي و جانبي رخساره ها تعيين شده اند. سکانس هاي رسوبي نيز بر اساس مباني چينه نگاري سکانسي تفکيک شده اند.
روش بررسي: قدم اول در بررسي منطقه مورد نظر برداشت هاي صحرايي شامل اندازگيري ضخامت، شيب و امتداد لايه ها و نيز نمونه برداري بود. در مرحله بعد از نمونه ها جهت مطالعه ميکروسکوپي مقطع نازک تهيه شده. در کنار اين فرآيند به کمک پارامترهاي برداشت شده در عمليات صحرايي ستون چينه شناسي رسم گرديد. بر اساس مطالعه مقاطع نازک ابتدا گروه هاي ميکروفاسيس و سپس محيط هاي رسوبي تعيين شدند. در مرحله بعد چرخه هاي به سمت بالا کم عمق شونده، سيستم ترکت ها و در نهايت سکانس هاي رسوبي تعيين گرديدند. اساس تعيين محيط هاي رسوبي و سپس سکانس هاي رسوبي در اين مطالعه بررسي ميکروفاسيس و نيز شواهد صحرايي بوده است.
نتايج: مطالعه نهشته هاي ترياس غرب جلفا نشان داد که در اين مقطع 5 رخساره اصلي مربوط به محيط هاي درياي باز، سد، لاگون، پهنه بين جزرو مدي و بالاي مدي مشخص مي شود که 3 سکانس رسوبي را تشکيل مي دهند.
نتيجه گيري: در غرب جلفا 855 متر سنگ هاي رسوبي ترياس رخنمون دارند. اگر چه مرز نهشته هاي ترياس با رسوبات پرمين صورت پيوسته در نظر گرفته شده است. اما بررسي سكانس هاي رسوبي وجود يك ناپيوستگي (SB2) را مشخص مي كند. خود اين نهشته ها با ناپيوستگي زاويه دار با نهشته هاي کنگلومرايي ميوسن پوشيده مي شوند. بر اساس مطالعات صحرايي و آزمايشگاهي نهشته هاي مذکور را مي توان به دو بخش کربناته و آواري تقسيم نمود. مرز زيرين سکانس اول نوع(SB2) 2  مرز بالايي سکانس سوم نوع (SB1) 1 است.
سکانس هاي اول و دوم با منحني جهاني تغييرات سطح دريا کمتر مطابقت دارند. اما سکانس سوم با بخش بالايي اين منحني قابل مقايسه است.