بررسي اثر داروي دانوروبيسين به تنهايي و به همراه سايمتيدين بر سلولهاي بنيادي مغز استخوان موش

مقدمه: خونسازي يك سيستم پويا بوده و در مغز استخوان انجام مي شود. تعداد محدودي از سلولهاي مغز استخوان را سلولهاي بنيادي خونساز تشكيل مي دهند كه شامل سلولهاي بنيادي اوليه، سلولهاي پيش ساز و سلولهاي پيشتاز مي باشند. سلولهاي بنيادي اوليه داراي توانايي ايجاد كلوني در محيط كشت (CFU-C) و طحال موش اشعه ديده (CFU-S) هستند. آسيب ديدن اين سلولها مي تواند سبب نوتروپني، آگرانولوسيتوز، ترومبوسيتوپني، پان سيتوپني، يا آمني آپلاستيك شود. يك سلول خونساز وقتي زنده و فعال به حساب مي آيد كه توانايي تكثير و ايجاد كلوني را داشته باشد و در غير اين صورت عملا سلولي مرده به حساب خواهد آمد. سنجش عملكرد سلولهاي بنيادي توسط دو سيستم in vivo و in vitro انجام شده كه سيستمهاي in vivo ارجح تر مي باشند. اغلب داروهاي ضد سرطان داراي آثار مخرب بر سلولهاي خونساز مغز استخوان هستند و نوتروپني عمومي ترين عامل محدود كننده استفاده از شيمي درماني است .
مواد و روشها: در تحقيق حاضر حدود 150 سرموش Blab/c نر سفيد خريداري شده از موسسه رازي مورد استفاده قرار گرفت. همچنين از دانوروبيسين كه داروي مهمي در درمان لوسمي ميلوئيد حاد (AML) است. به عنوان عامل آسيب رسان به مغز استخوان و از سايمتيدين به عنوان عامل محافظ مغز استخوان در مقابل اين دارو استفاده شد. در اين تحقيق روش سنجش كلوني طحال مورد استفاده قرار گرفت. براساس اين روش تزريق سلولهاي مغز استخوان به موشهايي است كه دوز كشنده اشعه گاما را دريافت نموده اند. 10 - 8 روز پس از تزريق سلولهاي خونساز جداشده از مغز استخوان، هر سلول بنيادي در طحال موش اشعه ديده يك كلوني ايجاد مي كند. تعداد كلونيها شمارش شده و سپس نسبت بقا (SF) مورد آناليز آماري قرار گرفت.
يافته ها: توسط روش سنجش كلوني طحال نشان داده شد كه سايمتيدين با غلظت 15 ميلي گرم مي تواند نسبت بقاي سلولهاي مغز استخوان موش را در مقابل دانوروبيسين در غلظتهاي 5 و 10 و 20 ميلي گرم بر كيلو گرم افزايش دهد. احتمالا سايمتيدين توسط جمع آوري راديكال هاي آزاد و از طريق مهار سيتوكروم P450 و جلوگيري از متابوليسم كبدي گلوتاتيون ونيز با مهار اثر هيستامين و تعديل سيستم ايمني اثر محافظتي خود را اعمال مي نمايد.
نتيجه گيري: سايميتيدين قادر است اثر سايتولتيك و سايتوتوكسيك را بر روي سلولهاي بنيادي مغز استخوان موش كاهش دهد .