ارزيابي تحمل به خشکي ارقام و لاين هاي جو به تنش خشکي انتهاي فصل رشد

به منظور مطالعه اثرات تنش خشکي انتهاي فصل بر خصوصيات زراعي 20 ژنوتيپ جو دو آزمايش جداگانه در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي در سه تکرار در سال زراعي 87 – 1386 در منطقه طرق مشهد به اجرا درامد. هدف از اين پژوهش يافتن ژنوتيپ هاي متحمل به شرايط تنش و بدون تنش بود. بنابراين يک آزمايش در شرايط تنش و ديگري در شرايط نرمال به اجرا درامد. نتايج نشان داد ژنوتيپ ها از نظر عملکرد دانه، عملکرد بيولوژيک، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، طول دوره پرشدن دانه، شاخص برداشت و ارتفاع بوته در هر دو محيط تنش و بدون تنش تفاوت هاي معني داري داشتند. تنش خشکي سبب کاهش معني دار کليه صفات زراعي شد. بيشترين ميانگين عملکرد دانه در دو شرايط، از ژنوتيپ هاي شماره 20 و 8 به ترتيب با 6487 و 5393 کيلوگرم در هکتار به دست آمد. اين در حالي است که کمترين عملکرد دانه از ژنوتيپ هاي شماره 14 و 4 به ترتيب با 2250 و 2661 کيلوگرم به دست آمد. روابط همبستگي بين صفات در دو محيط نشان داد در شرايط بدون تنش بيشترين همبستگي معني دار عملکرد با وزن هزار دانه (r=0.55^**) و در شرايط تنش اين رابطه مثبت و معني دار با شاخص برداشت ((r=0.27^** بود. هم چنين، نتايج نشان داد که که سه شاخص تحمل به خشکيSTI ,GMP ,MP  بيشترين همبستگي مثبت و معني دار را با عملکرد در شرايط تنش و بدون تنش داشتند. مقايسه مقادير شاخص هايGMP ، MP و STI نشان داد، ژنوتيپ شماره 20 (M-82-14) به عنوان ژنوتيپ برتر در شرايط بدون تنش و تنش خشکي انتهاي فصل مي تواند معرفي شود. اين ژنوتيپ از لاين هاي اميد بخش در دست معرفي مناطق معتدل کشور بوده و با بيشترين عملکرد دانه در شرايط بدون تنش (7729 کيلوگرم در هکتار) و تنش (5245 کيلوگرم در هکتار)، کمترين درصد کاهش عملکرد را در بين ساير ژنوتيپ ها داشت. بر اساس اين شاخص ها ضعيف ترين ژنوتيپ مورد بررسي، ژنوتيپ شماره 4 (فصيح) با کمترين مقادير (2661) MP، (1920) GMP و(0.11) STI  بود.