بررسي تغييرات فرم و اندازه قوس فكي نرمال در نوجوانان گروه سني 12 تا 16 ساله ايراني (مطالعه طولي 4 ساله در شهر قزوين)

سابقه و هدف: پيش بيني الگوي نرمال رشد طي فرآيند بلوغ از اهميت ويژه اي برخوردار است. تغييرات اندازه و شكل قوس دنداني بر روي زيبايي دندانها و به خصوص ثبات سيستم دنداني اثر چشمگيري دارد. از آنجايي كه تاكنون مطالعه طولي Longitudinal برروي تغييرات قوس دنداني در ايران انجام نشده بود اين مطالعه با هدف بررسي تغييرات فرم و اندازه قوس فكي نرمال در نوجوانان 12 تا 16 ساله ايراني در شهر قزوين طراحي شد.
مواد و روشها: اين مطالعه به صورت توصيفي - طولي بر روي 26 نفر از نوجوانان داراي اكلوژن نرمال با متوسط سني 1±16 سال در پايان آن طراحي شد. اين افراد داراي اكلوژن نرمال براساس تعريف Moyers در ابتداي مطالعه بودند. از هر يك از نمونه ها يك مدل دنداني در سال 1377 و ديگري در سال 1381 تهيه شد، مدلها طبق روش استاندارد پروفيت براي تراش دنداني تراش داده شدند. از نماي اكلوزال مدلها دو فتوگرافي با استفاده از دوربين ديجيتال در فاصله 20 سانتيمتري و با زاويه اي عمود بر ميدلاين كست در طول زمان تهيه شد. پس از سوپرابمپوزيشن دو منحني بر روي حداكثر تطابق ميدلاين و نقاط وسط لبه اينسايزال دندانهاي قدامي، كاسپ كانين و نوك كاسپ مزيال مولر اول تغييرات قوس دنداني در ناحيه عرض و عمق مولر و كانين محاسبه شد. تغيرات شكل قوس و سطح زير اين منحني نيز محاسبه گرديد. سپس ميانگين انحراف معيار و فاصله اطمينان 95% براي هر يك از شاخصها در كل نمونه ها و به تفكيك جنس محاسبه و با استفاده از آزمون Paired T-test تغييرات شاخص در طول زمان و با T-test  تفاوتها در بين دو جنس محاسبه گرديد.
يافته ها: بيشترين حد متوسط تغييرات در كل نمونه ها در عمق مولرها در فك بالا به ميزان -1.69mm و در فك پايين به ميزان -1.29mm  بود. در طي چهار سال در كل نمونه ها تغيير معني دار در شاخصهاي عمق و عرض مولر بالا، عمق كانين بالا، عمق كانين و مولر پايين و سطح منحني فك پايين مشاهده شد. در سال 77 تفاوت در عرض كانين و مولر بالا عمق كانين بالا و سطح زير منحني فك بالا و بين دو جنس وجود داشت. در سال 1381 تفاوت در كليه شاخصها به جز عمق كانين بالا بين دو جنس مشاهده شد كه همواره در پسران بزرگتر از دختران بود.
نتيجه گيري: پس از گذشت 4 سال قوس دنداني پهن تر و كوتاهتر شده، تغييرات معني دار بيشتر در جهت كوتاهتر شدن قوس و در جهت ساژيتال ميباشند. اختلاف ابعاد قوس با گذشت زمان بين دو جنس بيشتر شده و اين ابعاد همواره در پسران بزرگتر ميباشد.