بررسي ميزان تحمل به خشكي لاين ها و ارقام گندم مناطق سرد كشور

به منظور بررسي ميزان تحمل به خشکي ارقام گندم شرکت کننده در آزمايش يکنواخت سراسري مناطق سرد کشور (C-75) آزمايشي با استفاده از طرح کرتهاي خرد شده نواري در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفي با سه تکرار به مدت دو سال زراعي 79-1377 در ايستگاه تحقيقات کشاورزي طرق مشهد به اجرا درآمد. در کرتهاي اصلي (فاکتور افقي) آبياري در سه سطح شامل A1: دور آبياري 10 روز A2: دور آبياري 20 روز A3: دور آبياري 30 روز، و کرتهاي فرعي (فاکتور عمودي) شامل 20 لاين و رقم گندم نان با تيپ رشد زمستانه و بينابين آزمايش يکنواخت سراسري مناطق سرد کشور (C-75:1-20) بود. تاريخ کاشت، ميزان بذر و کود مصرفي بر اساس عرف ايستگاه و نياز زراعي ارقام در نظر گرفته شد. در طول دوره رشد و نمو از صفات زراعي، مرفولوژيکي و فيزيولوژيکي يادداشت برداري بعمل آمد. مقدار آب آبياري مورد نياز هر کرت آزمايشي در هر مرحله آبياري بر اساس اختلاف رطوبت خاک قبل از آبياري و ميزان رطوبت ظرفيت زراعي که قبلا اندازه گيري شده بود تعيين و بوسيله سيستم قطره اي اعمال شد. نتايج تجزيه واريانس مرکب دو ساله نشان داد اثر آبياري بر عملکرد دانه، عملکرد کل ماده خشک، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه و شاخص برداشت معني دار بوده و افزايش دور آبياري باعث اين صفات شد. ارقام مورد استفاده در اين تحقيق از نظر صفاتي چون تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت، طول پدانکل، ارتفاع بوته، تعداد روز تا ظهور سنبله و تعداد روز تا رسيدگي با همديگر تفاوت داشتند. تيمار A2 از بالاترين راندمان بهره وري آب (عملکرد دانه به ازاي آب مصرفي) برخوردار بود. شماره هاي C-75-16 ,C-75-10 ,C-75-6 داراي عملکرد دانه، عملکرد کل ماده خشک و تعداد سنبله در مترمربع بالاتري در شرايط تيمار A1 بودند. شماره هاي C-75-14, C-75-9 از انعطاف پذيري خوبي برخوردار بوده و مي توانند در شرايط تنش خشکي قابل استفاده باشند. اين ارقام از زودرسي نسبي برخوردار بوده و همچنين داراي تعداد سنبله بيشتر در واحد سطح و شاخص برداشت بالاتر نسبت به ساير ارقام بودند. بعلاوه اين ارقام از راندمان بهره وري بالاي آب برخوردار بوده و در تيمارهاي A2 و A3 شاخص تحمل به خشکي آنها مناسبتر بود.