مقدمه: کاهش ارزش تاخیری به معنی برتری داشتن پاداش های فوری و کوچک بر پاداش های بزرگ و تاخیری است. هدف این بررسی کاهش ارزش تاخیری و همبستگی نتایج آن با یافته های به دست آمده از پرسش نامه چشم انداز زمانِ زیمباردو (ZTPI) بود.مواد و روش کار: در یک بررسی مقطعی - توصیفی، کاهش ارزش تاخیری با یک نرم افزار کامپیوتری و چشم انداز زمان با ZTPI در 93 نفر از کارورزان رشته پزشکی بررسی شد. در فرآیند کاهش ارزش تاخیری باید بین پاداش های پولی فرضی که فوری یا با تاخیرهای 6 ساعت تا 25 سال پرداخت می شد انتخاب انجام می شد. ZTPI پرسش نامه ای با 56 عبارت و پنج زیر مقیاس است. داده های پژوهش به کمک یک برنامه برازاندن منحنیِ غیر خطی، آزمون t، آزمون من ویتنی و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شدند.یافته ها: تابع هیپربولیک تطابق خوبی با یافته های آزمون کاهش ارزش تاخیری داشت. در ZTPI در زیرمقیاس های آینده و گذشته مثبت، بالاترین و در زیرمقیاس تقدیرنگری در حال، کمترین میانگین نمره وجود داشت. همبستگی معنی داری بین نتایج آزمون کاهش ارزش تاخیری و چشم انداز زمان دیده نشد. همچنین تفاوت معنی داری در نتایج این دو آزمون بین زنان و مردان وجود نداشت.نتیجه گیری: فرآیند کاهش ارزش تاخیری بر پایه الگوی هیپربولیک برای اندازه گیری تکانشگری در ایران کاربرد دارد. نبود همبستگی بین نتایج آزمون کاهش ارزش تاخیری و ZTPI نشان می دهد که احتمالا این دو آزمون با وجه های جدا و ناپیوسته ای از تکانشگری ارتباط دارند.

مقدمه: اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) شایع ترین مشکل رفتاری دوران کودکی است و مطالعات نشان می دهد اوج شروع سنی آن سه تا چهار سالگی بوده، دو سوم کودکانی که اختلال کمبود توجه و بیش فعالی آن ها در زمان های بعدی تشخیص داده می شود، طی سال های پیش از مدرسه قابل شناسایی هستند. با این حال، اکثر مطالعات درباره این اختلال در گروه های سنی مدرسه انجام شده است. انجام چنین مطالعاتی در کودکان زیر سن مدرسه از نظر کشف به موقع اختلال، فراهم کردن کمک به آن ها و پیشگیری از عوارض آن مهم است. این پژوهش به منظور تعیین علایم اختلال کمبود توجه و بیش فعالی کودکان زیر سن مدرسه طبق گزارش والدین و مربیان و بر اساس ملاک های DSM-III-R در مهد کودک های شهر تبریز انجام گرفت.مواد و روش کار: 273 کودک سه تا 5 ساله از 31 مهد کودک به عنوان نمونه های پژوهش به صورت تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه ها به طور جداگانه توسط والدین و مربیان آن ها تکمیل شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری مک نیمار، آنالیز واریانس یک طرفه، مجذور کای و تی مستقل استفاده شد.نتایج: بر اساس گزارش والدین 10.3 درصد و طبق گزارش مربیان 7.7 درصد از کودکان علایم اختلال کمبود توجه و بیش فعالی را دارند. اگرچه والدین علایم اختلال کمبود توجه و بیش فعالی تکانشگری را بیش تر از علایم بی توجهی گزارش کرده اند، اما در مجموع، اختلاف معناداری بین گزارش والدین و معلمان یافت نشد. بین سن و جنس کودک با علایم اختلال کمبود توجه و بیش فعالی ارتباط معناداری وجود نداشت (P>0.05) فراوان اختلال کمبود توجه و بیش فعالی در کودکانی که در 6 ماه گذشته رویداد تنش زایی را تجربه کرده بودند، بیش تر بود (P<001).نتیجه گیری: از آن جا که اختلاف معناداری بین گزارش والدین و مربیان وجود نداشت، استفاده از گزارش هر دو گروه می تواند در غربالگری رفتاری کودکان زیر سن مدرسه با هدف شناسایی علایم اختلال کمبود توجه و بیش فعالی مفید باشد. همچنین با توجه به درصد بالای علایم اختلال کمبود توجه و بیش فعالی در کودکان زیر سن مدرسه، ضمن ارزیابی دقیق علایم اختلال کمبود توجه و بین فعالی، آسیب شناسی روانی خانواده ها پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: بهبود کاهش توجه و تکانشگری مبتلایان به اختلال نقص توجه - بیش فعالی یکی از مهمترین اهداف درمان این بیماران و از دشوارترین مسائل بالینی در آنها محسوب می شود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر بازی های کامپیوتری و آموزش تایپ کامپیوتری بر توجه و تکانشگری در کودکان مبتلا با اختلال نقص توجه - بیش فعالی انجام گرفت.روش بررسی: در این تحقیق که به صورت کارآزمایی بالینی یک سوکور انجام شد، 37 کودک دبستانی مبتلا به اختلال نقص توجه - بیش فعالی به دو گروه وارد شدند. گروه 1 (17 نفر) 8 جلسه یک ساعته به مدت یک ماه بازی کامپیوتری انجام دادند، گروه 2 (20 نفر) طی یک ماه تحت هشت جلسه یک ساعته آموزش تایپ کامپیوتری قرار گرفتند و با استفاده از تست عملکرد مداوم شامل بی توجهی (خطای حذف)، تکانشگری (خطای ارتکاب و زمان واکنش) و زمان واکنش قبل و پس از مداخله مقایسه شدند و نتایج با استفاده از آزمون های آماری مجذور کا، t مستقل و t جفت تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: دو گروه از نظر سن، مقطع تحصیلی، جنس، بهره هوشی، داروهای مصرفی، نمرات پرسشنامه کانرز والدین و معلمین، دارا بودن کامپیوتر در منزل و سابقه کار با کامپیوتر همسان بودند. تفاوت تعداد خطای ارتکاب قبل و پس از مداخله در گروه اول معنی دار نبود، اما در گروه دوم، پس از مداخله (44/20±64/11) در مقایسه با قبل از مداخله (18/10±10/14) کاهش معنی داری را نشان داد (0.05>p). خطای حذف و زمان واکنش قبل و پس از مداخله در هیچ یک از دو گروه مداخله تفاوت آماری معنی داری را نشان نداد.نتیجه گیری: با توجه به عوارض نامطلوب عدم درمان تکانشگری در زندگی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی و با توجه به آنکه مطالعه حاضر توانست کاهش تکانشگری مبتلایان به اختلال نقص توجه بیش فعالی را به دنبال آموزش کامپیوتری تایپ نشان دهد، این امید وجود دارد که در صورت تایید نتایج این مطالعه در مطالعات تکمیلی، چنین مداخلاتی جایگاه خاصی در درمان مبتلایان به اختلال نقص توجه بیش فعالی بیابند.

هدف: کارکردهای اجرایی به معنای توانایی نگهداری وضعیت مناسب حل مساله برای رسیدن به هدف است. مطالعات کارکردهای اجرایی در سندرم توره متفاوت بوده و نشان داده شده که بیشتر در عملکردهای بینایی- فضایی ( visual-spatial)، حافظه کاری (working memory) و زمان واکنش اشکال دارند. در کودکان با اختلال کمبود توجه- بیش فعالی نیز در تغییر وضعیت (set shifting) و مهار حرکتی (Inhibition) و برنامه ریزی (planning) اشکال دارند. این مطالعه با هدف تعیین کارکردهای اجرایی در مبتلایان به سندرم توره با و بدون بیش فعالی همراه کمبود توجه طراحی گردید.روش ها: چهل و یک مورد 7-17 ساله مراجعه کننده به درمانگاه روانپزشکی اطفال بیمارستان روز به تهران که بر اساس معیارهای تشخیصی بیماری های روانی آمریکا و مصاحبه K-SADA مبتلا به اختلال توره به تنهایی و یا همراه با اختلال کمبود توجه- بیش فعالی بودند، همراه با گروه کنترل انتخاب شدند. پرسش نامه شدت تیک yale (CTSS) و کانرز والدین و آزمون برج لندن (Tower oflondon) در مورد آنها انجام گرفت و تحلیل با آزمون تی و کای دو انجام شد.نتایج: در قسمت های حرکت (Move)، برنامه ریزی (planning)، توالی (subsequent) گروه تور در مقایسه با گروه شاهد اختلاف معنا داری را نشان ندادند (p>0.05) اما در گروه توره همراه با اختلال کمبود توجه- بیش فعالی اختلاف معنا داری وجود داشت ((P=0.03, P=0.02,P=0.045.نتیجه گیری: کودکان مبتلا به توره با اختلال کمبود توجه-بیش فعالی در مقایسه با گروه شاهد، اختلال در حوزه های توجه-برنامه ریزی- حل مساله (problem solving)- تکانشگری و حافظه کاری نشان دادند که در گروه کودکان توره به تن هایی کمتر از کودکان توره همراه با کمبود توجه-بیش فعالی بود و بنابراین به نظر می رسد که اختلالات همراه روی عملکرد اجرایی موثر بوده و باعث تشدید این اختلال می شوند.

جمع بندی پژوهش های مرتبط با موضوع تصادفات در میان رانندگان، حاکی از آن است عوامل شخصیتی و روانی، که موجب بروز حادثه می شوند، به طور نسبی در افراد مختلف ثابت هستند. شواهد پژوهشی متعددی در مورد رابطه متغیرهای برونگرایی و هیجان خواهی، منبع کنترل بیرونی، تکانشگری، هوش و قدرت ادراک با حوادث موجود است. این پژوهش ها زمینه را برای تولید سازه ای با عنوان «حادثه پذیری» و شخصیت حادثه پذیر، که اشاره بر ابعاد روان شناختی و فردی دخیل در حوادث داشت، فراهم کرد، لکن بعد از مدتی کاربرد این اصطلاح و الگوهای مربوط به آن با محدودیت های علمی و روش شناسی مواجه شد. رفته رفته با ظهور روش شناسی قوی و دیدگاه های چند جانبه نگر در متون و پژوهش های مرتبط، اصطلاح «در معرض حادثه بودن» به عنوان عاملی که حادثه پذیری را در بطن خود جای داده است، جایگاه خود را در ادبیات پژوهشی مربوط به حوادث پیدا کرده است. در این مقاله نخست با مروری بر سابقه پژوهش های مرتبط با عوامل انسانی دخیل در حوادث، سعی خواهد شد تا تصویری روشن از سیر این تحولات ارایه گردد و برخی الگوهایی که در این زمینه مطرح است، مورد بحث قرار گیرد. نکته مستتر در این مقاله این است که در مراحل صدور گواهینامه رانندگی، توجه به ویژگی های شخصیتی و روان شناختی متقاضیان می تواند نتایج ارزنده ای در جلوگیری از حوادث رانندگی داشته باشد.

مقدمه: مقیاس شخصیت مرزی (STB) در آکسفورد و بر اساس ملاک های DSM-III ساخته شده است (9) و در سال 2001 نیز مورد بررسی مجدد قرار گرفته است (10).STB یکی از وضعیت های رایج مرزی یعنی اختلال شخصیت مرزی را توصیف می کند که الگوهای رفتاری بی ثبات بین فردی از قبیل دوسوگرائی و مشکلات کنترل هیجانی را شامل می شود. STB ویژگی های مرزی را در افراد بهنجار و بر اساس مدل پیوستاری ویژگی های روان ی می سنجد. در تحقیق حاضر این مقیاس با ملاک های DSM-IV-TR انطباق داده شد و خصوصیات روان سنجی آن مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: مقیاس شخصیت مرزی (STB) ابتدا به فارسی برگردانده شد. سپس از دو نفر متخصص زبان انگلیسی خواسته شد که ماده های برگردانده شده فارسی را به انگلیسی ترجمه نمایند، آنگاه شکاف های موجود در تطابق دو ترجمه اصلاح گردید. نمونه ای به حجم 749 نفر (380 نفر مونث و 369 نفر مذکر) به روش نمونه گیری تصادفی ساده از دانشکده های مختلف دانشگاه شیراز، 30 نفر بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی  و30 نفر بیمار مبتلا به افسردگی اساسی از مراکز درمانی انتخاب و با ابزارهای تحقیق موردآزمون قرار گرفتند. نتایج: تحلیل عاملی به روش تحلیل مولفه های اصلی با چرخش پروماکس برای STB سه عامل ناامیدی،تکانشگری و علایم تجزیه ای/ پارانوئیدی وابسته به استرس رااستخراج نمود. علاوه بر این، برای این مقیاس سه نوع روایی دیگر (همزمان، افتراقی و همبستگی خرده مقیاس ها با کل مقیاس و یکدیگر) و سه نوع پایایی (بازآزمایی، همسانی درونی و تنصیفی) گزارش شد. اطلاعات هنجاری STB نیز در نمونه ای 749 نفری گزارش شده است.بحث و نتیجه گیری: نتایج حکایت از این داشت که مقیاس STB در جامعه ایرانی خصوصیات روان سنجی مطلوبی دارد و از آن می توان در تحقیقات روانشناسی و روانپزشکی استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر به منظور مقایسه پیشرفت مهارت نوشتن در دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و عادی پایه اول ابتدایی انجام شده است.روش: در این پژوه، روش مورد استفاد، علی مقایسه ای و جامعه آماری کلیه دانش اموزان پایه اول ابتدایی در شهر فسا است که از کل مدارس ابتدایی، 6 مدرسه دخترانه و پسرانه و از هر مدرسه 5 دانش آموز عادی (مجموعا 30 دانش آموز دختر و پسر) به صورت نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. برای گزینش دانش آموزان با نارسایی توجه/بیش فعالی، با مراجعه به 23 دبستان و با استفاده از معیارهای تشخیضی و آماری انجمن روانپزشکی آمریکا (2000) و مقایس کانرز نسخه مربوط به معلمان، 30 دانش آموز دختر و پسر با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی غربالگری شدند. ابزار مورد استفاده برای سنجش مهارت نوشتن، آزمون پیشرفت مهارت نوشتن پایه اول ابتدایی (راغب، 1384) است. برای تحلیل داده ها از آزمون t، تحلیل واریانس، همبستگی و خی دو استفاده شده است.یافته ها: در نوشتن (املا و انشا) برخوردارند. در خرده آزمون «نوشتن اسم تصویر» بین گروه ها تفاوت معناداری مشاهده نگردید. در مقایسه گروه عادی و زیر نوع های اختلال، بیشترین تفاوت مربوط به گروه با اختلال از نوع بی توجه و گروه با اختلالاز نوع بی توجه و گروه با اختلال از نوع تکانشگری بود. همچنین، بین عملکرد دختران و پسران در گروه عادی و بیش فعال، تفاوتی به دست نیامد. یافته های پژوهش نشان داد که بین پیشرفت مهارت نوشتن و زیر نوع های اختلال رابطه معناداری وجود ندارد، از سوی دیگر بین معیارهای تشخیصی انجمن روانپزشکی امریکا و مقایس کانرز همبستگی در سطح 0.87 به دست آمد.نتیجه گیری: دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی، به ویژه نوع بی توجه ضعیف ترین عملکرد را در املا و انشا از خود نشان دادند.

پژوهش حاضر به بررسی «تاثیر بازی های آموزشی تمرکز فکر بر کاهش شدت علایم اختلال کمبود توجه - بیش فعالی نوع مرکب، در کودکان دبستانی» مبتلا به این اختلال می پردازد. به این منظور، 30  نفر از دانش آموزان پسر پایه های اول، دوم و سوم دبستان که در سال تحصیلی 82-83 به مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی آموزش و پرورش استان اصفهان مراجعه نموده و به وسیله روانپزشک مرکز و نیز سیاهه علایم مرضی کودک (CSI-4)، تشخیص اختلال کمبود توجه / بیش فعالی نوع مرکب را دریافت کرده بودند، انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروههای آزمایش و گواه قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش، طی 8 جلسه به انجام بازی های آموزشی پرداختند. بازی های انجام شده در این پژوهش، برگرفته از دیدگاههای نظری و عملی جدید در آموزش و پرورش هستند و به منظور افزایش سطح توجه و خود کنترلی در کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه / بیش فعالی طراحی شده اند. بعد از اتمام جلسات آموزشی، پس آزمون و آزمون پیگیری با تکمیل مجدد سیاهه علایم مرضی کودک (CSI-4) توسط معلم و والدین دانش آموزان انجام گردید. داده های بدست آمده از سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس با چند متغیر وابسته، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بر اساس ارزیابی والد و معلم، بازی های آموزشی، باعث کاهش معنادار شدت مجموع علایم کمبود توجه همراه با بیش فعالی در آزمودنی های گروه آزمایش، نسبت به گروه گواه در مرحله پس آزمون شده است (p<0.05). همچنین بر اساس ارزیابی والد و معلم در مرحله پس آزمون، میانگین شدت علایم کمبود توجه گروه آزمایش نسبت به گروه گواه، بطور معناداری کاهش یافت (p<0.05). یافته دیگر این پژوهش نشان داد که بر اساس ارزیابی والد در مرحله پس آزمون، میانگین شدت علایم بیش فعالی / تکانشگری گروه آزمایش نسبت به گروه گواه بطور معناداری کاهش یافته است (p<0.05).