بررسي آثار افزايش درآمدهاي نفتي بر بخش كشاورزي مورد : بيماري هلندي در اقتصادي ايران

بر پايه مدل كلاسيك بيماري هلندي، كه براي كشورهاي توسعه يافته طراحي شده است، پيش بيني مي‌شود در پي افزايش درآمد نفت، بخش صنعت تضعيف شود، در حالي كه در ايران چنين امري روي نداده است. اين در حالي است كه به دنبال هر بار افزايش درآمد نفتي شاهد تضعيف بخش كشاورزي بوده ايم و اين بخش بيشترين زيان را متحمل شده است. بدين جهت در مقاله حاضر تلاش مي‌شود تا با بررسي جنبه هاي گوناگون تاثير گذاري افزايش درآمد نفتي بر بخش كشاورزي، به شناسايي اين مشكل در اقتصاد كشور پرداخته شود.
در اين پژوهش دو روش توصيفي و تحليلي براي دستيابي به هدفهاي مورد نظر به كار رفته است. بدين منظور، نخست، تحليل تغييرات ساختاري پس از افزايش درآمد نفتي در چارچوب مدل اصلي بيماري هلندي انجام گرفت و آثار گوناگون بيماري در ايران بررسي شد، سپس به منظور بررسي بيماري پيش گفته در اقتصاد ايران از روش اقتصاد سنجي TSLS (حداقل مربعات دو مرحله اي) و برآورد سيستم معادلات همزمان براي مقطع زماني 1340-1377 استفاده شد.
يافته هاي اين مطالعه نشان مي‌دهد كه بيماري هلندي در ايران به صورت پديده ضد كشاورزي ظاهر شده ولي به دليل ارتباطات ضعيف بين دو بخش نفت و كشاورزي، اثر افزايش درآمد نفت بر بخش كشاورزي به صورت غير مستقيم بوده است. همچنين مشخص شد كه در ايران يكي از علت هاي اثر منفي افزايش درآمد نفتي بر بخش كشاورزي، افزايش واردات است كه در اين زمينه سياست هاي دولت در برابر افزايش درآمد نفتي نقش موثري در ميزان اثرگذاري افزايش درآمد نفتي بر بخش كشاورزي داشته است.