تصويري از مهاجرت در استان خوزستان در دهه‌ 1365-1375 و موضوع مهاجرت بازگشتي

استان خوزستان در دهه ي 1365-1375 از نظر مطالعه جابه جايي جمعيت و در مقايسه با ساير استان هاي كشور، جايگاه شايان توجهي داشته است. شكل غالب مهاجرت در كشورهاي جهان سوم، مهاجرت روستاييان به شهرهاست كه بيش تر طبق الگوي "مهاجرت مرحله اي" صورت مي گيرد و نخست از روستا به نزديك ترين شهر شروع شده و مهاجر پس از تطابق با شرايط كار و زندگي در شهر و پس از گذشت سه تا چهار سال (كم تر يا بيش تر) راهي شهرهاي بزرگ تر مي شود كه در آن جا فرصت شغلي بهتر و احتمال درآمد بيش تر فراهم است. اما در دهه مذكور استان خوزستان الگوي ديگري از مهاجرت را نشان مي دهد كه گرچه مقطعي بوده، اما در روندهاي توسعه ي استان تاثير قابل مطالعه داشته است. و آن الگوي "مهاجرت بازگشتي" افرادي است كه در اوايل دهه 1370 در اثر جنگ عراق عليه ايران از مناطق جنگي به شهرهاي ديگر كوچ كرده و مجددا در سال هاي پاياني دهه  1370 به اقامتگاه قبلي ـ يا اصلي ـ خود بازگشته اند. هدف عمده اين مقاله ضمن توجه به الگوي كلاسيك مهاجرت مرحله اي، توجه بيش تر به الگوي مهاجرت بازگشتي است كه در كشورهاي جهان سوم چندان عموميت نداشته، ولي در زندگي اجتماعي و اقتصادي شرايط كنوني خوزستان موثر بوده است.