بررسي نظام جغرافيايي- سياسي ناحيه اي و امكان سنجي آن در ايران

نقش ويژه جغرافياي سياسي، سازماندهي فضا در سطح ملي، ناحيه اي و محلي است. در مورد ايران، چگونگي سازماندهي سياسي فضاي دورن كشوري، در مرحله نخست از ويژگي هاي جغرافيايي آن تاثير مي پذيرد و در مرحله بعد، تابع نوع نظام سياسي حاكم بر اين كشور است.
بررسي فضاي جغرافيايي كشور ايران، ويژگيهايي مانند تكثر، تنوع و تعدد كاركردهاي محيطي و عملكردهاي گروههاي انساني را نمايان مي سازد. اين مسئله منجر به شكل گيري حوزه فرهنگ هاي متعددي در دوران اين فضا شده كه يكپارچگي سرزميني و وحدت ملي را با مشكل روبرو مي سازد. براي رفع اين مشكل به نظر مي رسد كه "نظام سياسي ناحيه اي" كه هم اكنون در كشورهاي ديگر مورد استفاده قرار مي گيرد، ضمن هدف قرار دادن وحدت ملي، موجبات مشاركت تمامي آحاد را در يك روند تعاملي براي توسعه سياسي فراهم مي سازد.
در "نظام سياسي ناحيه اي" ضمن حفظ اقتدار دولت مركزي، با اعطاي پاره اي اختيارات محلي، مشخص و نسبي به واحدهاي دورن كشوري (استانها)، گروههاي قومي مختلف مي توانند در برخي امور مربوط به محل خويش، فارغ از دخالت مستقيم دولت مركزي تصميم گير و مجري باشند. هرچند در امور حساس و ملي تابع نظرات و تصميمات دولت مركزي باقي مي مانند.