سنجش تاثير عوامل دروني و بيروني خانواده بر بزهكاري نوجوانان (آزمون تجربي نظريه تركيبي كنترل اجتماعي و پيوند افتراقي)

در اين مقاله، به بررسي ميداني موضوع بزهكاري نوجواناني كه به جرم بزهكاري در تهران بزرگ در سال 1371 دستگير شده اند پرداخته ايم. چارچوب نظري اين بررسي يك نظريه تلفيقي است كه از تلفيق دو نظريه كنترل اجتماعي هيرشي و پيوندهاي افتراقي ساترلند و كرسي به وجود آورده ايم تا در تعيين علت ها هم عوامل دروني و هم بيروني موثر در بزهكاري را به حساب آوريم. از بين 140 پسر و 15 دختر زير 18 سال، كه در آن سال دستگير شده بودند، با 90 پسر و همه دختران مصاحبه سازمان يافته به عمل آورده ايم. چهار متغير مربوط به معرف اعمال بزهكارانه و 81 متغير مستقل را كه شامل خصوصيات فردي، وضع زندگي و مهاجرت، نظام حمايتي خانواده، باورها و عملكردها، ارتباط بزهكاران و سرگرمي ها و گذراندن اوقات فراغت بودند اندازه گيري كرده ايم. اجراي يك تحليل رگرسيون چندگانه نشان داد كه تنها سه عامل بر شدت بزهكاري اثر دارند و مي توانند آن را تببين كنند. اين سه عامل عبارت بودند از: عامل وابستگي نوجوان به خانواده، باورها و نگرش ارتباط با بزهكاران. يافته ها نشان مي دهند كه هر قدر وابستگي نوجوان به خانواده قوي تر باشد، از شدت عمل بزهكارانه كاسته مي شود. باورهاي مذهبي عامل بازدارنده بزهكاري اند و نگرش هاي منفي نسبت به قانون، مجريان قانون، و هنجارهاي اجتماعي باعث تقويت بزهكاري مي شوند. سرانجام ارتباط با بزهكاران به صورت صميمي و مستمر قويا نوجوان را به سوي بزهكاري سوق مي دهد.