مقدمه: Crush syndrome دومين علت شايع مورتاليتي پس از تروماي ناشي از آوار در بيماران زلزله زده محسوب ميشود. نارسايي حاد کليه (ARF) ثانويه به سندروم Crush يک ARF منحصر به فرد است که عوارض جراحي و داخلي متعددي را به همراه دارد و درمان جايگزيني کليه (Renal Replacement Therapy) را ناگريز مي سازد. هدف از انجام اين مطالعه ارزيابي فاکتورهاي پيشگويي کننده مورتاليتي و موربيديتي بيماران Crush syn و ARF ميباشد.
روشها: مطالعه اخير يک مطالعه گذشته نگر و آینده نگر روي کليه بيماران زمين لرزه شهر بم، بستري شده در بيمارستانهاي استان اصفهان مي باشد. پس از ورود هر فرد به مطالعه فرم جمع آوري اطلاعات تکميل مي شد. و بر اساس معاينه و آزمايشات، نمونه هاي مبتلا به سندروم Crush و ARF از نمونه فاقد آنها تفکيک مي شدند. تمامي بيماران طي مدت بستري و پيگيري از نظر ابتلا به ARF، نياز به دياليز، پاسخ به درمان، عوارض و مورتاليتي به دقت بررسي و درمان مي شدند. و بعضي بيماران تا 3 ماه follow up مي شدند پس از جمع آوري داده ها، اطلاعات به نرم افزارSPSS وارد و به کمک آزمونهاي X2، t-testوMultivariate logistic regression ،Two sample وt-test تجزيه و تحليل مي شد.
نتايج: در مطالعه اخير 818 مصدوم زلزله زده بررسي شدند ميزان مورتاليتي در کل بيماران 4/1% بود. 58 نفر (09/7%) از کل مصدومين دچار سندروم Crush شدند و در ميان آنها 36 نفر (06/62%) به ARF مبتلا شدند که 16 نفر (4/44%) از بيماران مبتلا به ARF به درمان با دياليز نيازمند شدند. 8 نفر (22/22%) از بيماران مبتلا به ARF فوت شدند. رابطه بين جنس و Crush syn معني دار بود (1/62% آنها زن و 9/37% آنها مرد بودندP=0.01). همچنين رابطه جنس و نياز به دياليز معني دار بود. ميانگين مدت بستري در دو گروه مبتلا به ARF و فاقد آن با هم تفاوت واضحي داشت. ميانگين تعداد ساعات سپري شده از زمان خروج فرد از زير آوار تا دريافت اولين مايع درماني وريدي در دو گروه دياليز شده و دياليز نشده تفاوت معني دار با هم داشتند (به ترتيب 72/11 و 41/8 و P=0.002). همچنين بيماران اوليگوريک بيشتر از بيماران غير اوليگوريک نياز به همودياليز پيدا کردند (تقريبا 4 برابر) و مورتاليتي آنها بالاتر بود (3 برابر).
بحث: با توجه به عوارض جدي و خطرناک، و مورتاليتي بالايCrush syn ، تشخيص و درمان فوري بيماران باعث بهبود نتايج مي شود. در اين مطالعه ميزانOverall Mortality و نياز بيماران به دياليز کمتر از مطالعات ديگر بوده است.