بررسي اثر تورم بر كسري بودجه از بعد هزينه اي و درآمدي در ايران

به طور كلي اثرات تورم بر كسري بودجه مبهم بوده، با توجه به وضعيت اقتصادي كشورها، نتايج متفاوتي در بر خواهد داشت. مقاله حاضر، به بررسي دو ديدگاه تئوريك در خصوص اثرات تورم بر كسري بودجه از جهت درآمدهاي مالياتي (فرضيه تانزي) و هزينه هاي دولت (فرضيه پاتينكين) پرداخته و از لحاظ تجربي اين دو ديدگاه را در اقتصاد ايران، با استفاده از داده هاي فصلي طي دوره (1379:4 - 3: 1360) به بوته آزمون گذارده است. نتايج به دست آمده حاكي از آن است كه در بلندمدت، اثر "تانزي" به دليل پايين بودن كشش قيمتي مالياتي و وجوه وقفه هاي مالياتي بشدت عمل كرده است و بدين ترتيب با افزايش تورم، كسري بودجه از طريق كاهش درآمد واقعي مالياتي افزايش مي يابد؛ اما در بلند مدت اثر "پاتينكين"، به دليل بالا بودن كشش قيمتي هزينه هاي دولت و سهم بالاي هزينه هاي جاري دولت،‌عمل نمي كند؛ بنابراين تورم از طريق هزينه هاي دولت بر كسري بودجه فشار آورده و آن را گسترش مي دهد؛ لذا در اقتصاد ايران، طي دوره مورد بررسي، تورم موجب افزايش كسري بودجه شده است.