بررسي اثرات سياست هاي پولي و مالي بهينه بر شاخص هاي عمده اقتصاد كلان در ايران: كاربردي از نظريه كنترل بهينه

هدف مقاله حاضر، تعيين كمي سياست هاي پولي و مالي بهينه، براي دوره برنامه سوم توسعه اقتصادي،‌اجتماعي و فرهنگي كشور (83-1379) در نظام نرخ ارز شناور ميباشد. براي اين منظور ابتدا يك تابع زيان رفاهي بين دوره اي، براي سياستگذار طراحي شده كه در آن بر مجذور انحراف متغيرهاي هدف، مانند نرخ رشد اقتصادي، نرخ تورم، نرخ بيكاري، تراز حساب جاري و نسبت كسري بودجه دولت به توليد ناخالص داخلي، از مقادير هدف گذاري شده آنها در برنامه سوم، جريمه بسته شده است. سپس با استفاده از الگوريتم كنترل بهينه تصادفي (OPTCON) مقادير بهينه مخارج سرمايه گذاري و مصرفي دولت و درآمدهاي مالياتي و حجم پول (نقدينگي)، از طريق حداقل سازي تابع زيان رفاهي در شرايط يك سيستم پوياي غير خطي محاسبه شده اند. مقايسه نتايج حاصل از اتخاذ سياست هاي پولي و مالي بهينه، با نتايج حاصل از اجراي سياست هاي كلان پيشنهادي برنامه سوم، در يك الگوي شبيه سازي شده اقتصاد ايران در نظام نرخ ارز شناور نشان مي دهد كه حجم بهينه نقدينگي، مخارج مصرفي و سرمايه گذاري بهينه دولت، نسبت به مقادير پيشنهاد شده آنها در برنامه سوم كمتر و درآمدهاي مالياتي بهينه، بيشتر از مقادير پيشنهاد شده آن در برنامه سوم توسعه مي باشد. همچنين اتخاذ سياست هاي پولي ومالي بهينه در مقايسه با سياست هاي كلان پيشنهاد شده در برنامه سوم، به طور قابل توجهي نرخ رشد اقتصادي نسبت كسري بودجه دولت را به توليد ناخالص داخلي و حساب تراز جاري بهبود مي بخشند. لذا، نتايج مقاله حاضر مي تواند در تدوين برنامه چهارم توسعه و ميزان متغيرهاي ابزاري كمك نمايد.