فعاليت‌ آنزيمي‌ و ويژگي‌ سوبسترايي‌ آنزيم كاليكرين انساني 13

سابقه و هدف: كاليكرين انساني13 (hK₁₃)  آنزيمي است كه توسط ژنhK₁₃  از خانواده كاليكرين كد مي شود. مطالعات متعددي وجود hK₁₃ را در مايع مني، مايع آسيتي بيماران با سرطان تخمدان و شير مادران گزارش كرده اند. در اين مطالعه فعاليت آنزيمي و ويژگي سوبستراييhK₁₃  مورد بررسي قرار گرفت.
مواد و روش ها: دي ان آي نوتركيب ويژه آنزيم hK₁₃ در داخل سيستم ژنوم Pichia Pastoris قرار داده و تكثير شد. سپس از محلول رويي پس از سانتريفوژ با استفاده از كروماتوگرافي مايع با قدرت سريع آنزيم فوق جدا شده و با استفاده از اولترا فيلتراسيون تغليظ شد. با استفاده از دستگاه اسپكتروفلورومتر ويكتور سرعت اوليه كاتاليزوري آنزيم تعيين شده و براي تعيين ضريب ثابت ميكائيليس و منتون از نرم افزار كينتيك آنزيمي مدل 1/1 متصل به برنامه گرافي سيگما استفاده شد.
يافته ها: دو تري پپتيد والينيل ـ پرولينيل ـ آرژينين و فنيل آلانينيل ـ سرينيل ـ آرژينين متصل به 7ـ آمينو 4 ـ متيل كومارين  (AMC)بسيار سريع تر از ساير سوبستراها توسطhK₁₃  هيدروليز شدند و ميزان ضريب ثابت ميكائيليس و منتون بر ضريب ثابت كاتاليتيكي محاسبه شده براي آن ها، نسبت به ساير سوبستراها بسيار بالاتر بود. آنزيم مذكور به سختي قادر به هيدروليز پيوندهاي پپتيدي از طرف عامل كربوكسيل ليزين بود. ميزان ضريب ثابت كاتاليتيكي بر ضريب ثابت ميكائيليس و منتون براي هيدروليز سوبستراي والينيل ـ پرولينيل ـ آرژينين توسط تريپسين 5/1 برابر هيدروليز اين سوبسترا توسط آنزيم hK₁₃ بود.
نتيجه گيري و توصيه ها: تري پپتيد والينيل ـ پرولينيل ـ آرژنين متصل به 7 ـ آمينو 4 ـ متيل كومارين بهترين نوع سوبسترا (در بين 6 نوع تري پپتيد مختلف) براي اين آنزيم است. بنابراين شايد بتوان از افزايش اندك ميزانhK₁₃  به عنوان يك شاخص تومور براي كمك به تشخيص بيماري هاي سرطان (به ويژه سرطان پستان و تخمدان) استفاده نمود. استفاده از تكنيك هاي پيشرفته آزمايشگاهي جهت ساختن سوبستراهاي ويژه hK₁₃ و مرتفع نمودن مهار فعاليت آنزيم در جريان خون توصيه مي شود.