اين گفتار به تحليل (كلام نفسي) و (كلام لفظي) در اثار مولوي مي پردازد و نشان ميدهد كه در يك چشم انداز كلي، تقسيم و تفكيك سخت و زبان به زبان لفظي و زبان يا كلام نفسي و نيز لوگوس باطني و لوگوس به بيان آمده، به زماني بسيار دور باز مي گردد. با تاكيد بر تاثير چشمگير بحثهاي مطرح درحوزه كلام اشعري بر آثار مولوي در دو بخش مجزا، كلام در قلمرو الوهيت و قلمرو انسان شناسي مورد تحليل و بررسي قرار مي گيرد و در ادامه، اصول و مباني ياد شده با آراي مولوي مقايسه و بررسي مي شود.