ساختارهاي اجتماعي، مهمترين عامل شکل گيري برج هاي خرقان (نگاه موردي؛ چرايي نبودن القاب براي سازندگان برج ها)

افشار حميد

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهش هاي باستان شناسي ايران (نامه باستان شناسي)

اطلاعات شماره:

پاييز 1397 , دوره 8 , شماره 18 ; از صفحه 141 تا صفحه 156 .

عنوان مقاله:

ساختارهاي اجتماعي، مهمترين عامل شکل گيري برج هاي خرقان (نگاه موردي؛ چرايي نبودن القاب براي سازندگان برج ها)

نویسندگان:

افشار حميد*

آدرس:

* بنیاد ایران شناسی

چکیده:

برج هاي خرقان دو يادگار ارزشمند از دوره ي سلجوقيان است. اصالت معماري، نقاشي هاي ديواري، وجود کتيبه هاي تاريخي و طرح هاي بديع آجرکاري از خصوصياتي است که برج هاي خرقان را به عنوان يک شاخص معماري آرامگاهي عصر سلجوقي نمايان ساخته است. طرح هاي بي نظير و متعدد آجرکاري و معماري با صلابت برج ها که آن ها را به صورت شاخصي از دوران سلجوقي درآورده از سويي و شکل گيري اين برج ها در ناحيه ي دور افتاده و نبودن القاب براي بانيان آن ها از سويي ديگر، به صورت مسأله ي ابهام برانگيز درآمده است. اين ابهامات اگر چه از نظر محققان داخلي و غربي دور نمانده اما تاکنون هيچ راهبرد و فرضيه ي مناسبي جهت پاسخ به آن ارائه نشده است. در واقع ابهامات موجود، نتيجه ي طبيعي فرضيه ي محققان غربي است که بانيان بنا را افرادي تُرک تبار و از سران نظامي منطقه و وابسته به حکومت دانسته اند وبا پيش فرض حمايت از توليد آثار هنري توسط افرادي وابسته به حکومت؛ پاسخي براي نبودن القاب در کنار نام بانيان برج ها ارائه نکرده اند. اين درحالي است که طبق مستندات تاريخي و متون موجود از دوره ي سلجوقي شخصي مانند خواجه نظام الملک از ازدياد اعطاء القاب ديواني در دوران خود زبان به گلايه گشوده است. در اين مقاله ساختارهاي اجتماعي حاکم بر دوران سلجوقي به عنوان يکي از مهم ترين عوامل تأثيرگذار بر موضوع شکل گيري آثار هنري مورد بررسي قرار گرفته و با توجه به ساختارهاي حاکم بر دوره ي سلجوقي و شکل گيري طبقات جديد اجتماعي که عمدتاً به واسطه ي گسترش روابط تجاري صورت گرفته، بانيان برج ها را از طبقه ي متوسط روبه رشد جامعه معرفي مي کند که توانايي و تمکن مالي حمايت از ساخت چنين بنايي را داشته اند و با توجه به عدم وابستگي به حکومت و دربار نيازي به داشتن القاب ديواني براي آن ها متصور نبوده است.

کلید واژه:

سلجوقيان(Q2)القاب(Q1)ساختار اجتماعي(Q2)معماري(Q2)طبقات اجتماعي(Q2)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

No item.

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

افشار، ح. (1397). ساختارهای اجتماعی, مهمترین عامل شکل گیری برج های خرقان (نگاه موردی؛ چرایی نبودن القاب برای سازندگان برج ها). پژوهش های باستان شناسی ایران (نامه باستان شناسی), 8(18 ), 141-156. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=475098

Vancouver : کپی

افشار حمید. ساختارهای اجتماعی, مهمترین عامل شکل گیری برج های خرقان (نگاه موردی؛ چرایی نبودن القاب برای سازندگان برج ها). پژوهش های باستان شناسی ایران (نامه باستان شناسی). 1397 [cited 2022May26];8(18 ):141-156. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=475098

IEEE : کپی

افشار، ح.، 1397. ساختارهای اجتماعی, مهمترین عامل شکل گیری برج های خرقان (نگاه موردی؛ چرایی نبودن القاب برای سازندگان برج ها). پژوهش های باستان شناسی ایران (نامه باستان شناسی), [online] 8(18 ), pp.141-156. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=475098.