فعاليت هاي علمي در مورد تاريخ شهر ديدگاه هاي بسياري را در ارتباط با تعريف و منشا شهر پديد آورده است. از ديدگاه هاي بوم شناختي گرفته تا مذهبي - سياسي و از ديدگاه هاي مبتني بر ساختار صرف شكلي تا ساختار عملكردي. گرچه اين مطالعات كمك ارزشمندي به بررسي هاي مربوط به شكل شهر مي كند، ليكن ابعاد اجتماعي - فرهنگي شهر را ناديده گرفته اند. شهر محصول كالبدي فعاليت هاي اجتماعي - مذهبي و اقتصادي ساكنين آنست، اين مقاله ابتدا به طبقه بندي ديدگاه هاي تاريخي منشا شهر و ريخت شناسي آن پرداخته و سپس به بررسي آن دسته از راهكارهاي مطالعات شهري مي پردازد كه نه تنها شكل شهر بلكه فرآيندهایي را نيز كه در شكل گيري شهر نقش دارند را مورد توجه قرار مي دهد. در نهايت مقاله بر اين نكته تاكيد مي ورزد كه شناخت محيط اجتماعي، سياسي و اقتصادي يك مجتمع شهري، نقش كليدي در تحقق شكل شهر پايدار و منسجم دارد.