بررسي قطر، سرعت جريان خون و ميزان جريان حجمي خون وريد پورتال و عوامل مرتبط با آن در مراجعين سالم بزرگسال، بيمارستان طالقاني تهران، 80-1379

سابقه و هدف: با توجه به اهميت روزافزون سونوگرافي داپلر رنگي در تشخيص بيماريها، براي يافتن معيار صحيح تشخيصي جهت بيماريهاي مختلف سيستم پورتال كبدي، نياز به تعيين مقادير طبيعي قطر، سرعت جريان و جريان حجمي خون در افراد بزرگسال سالم وجود داشت. لذا اين مطالعه در سالهاي 1379 تا 1380 در بيمارستان آيت اله طالقاني تهران انجام شد.
مواد و روشها: در يك مطالعه مقطعي، 43 فرد بزرگسال سالم مراجعه كننده به بخش سونوگرافي بيمارستان طالقاني كه حداقل به مدت 8 ساعت ناشتا بودند، توسط سونوگرافي gray scale، color Doppler و Pulxed wave Doppler در وضعيت خوابيده به پشت و در حين تنفس آرام مورد بررسي قرار گرفتند. با تعيين قطر و حداكثر سرعت جريان خون در تنه اصلي و شاخه هاي اصلي راست و چپ وريد پورتال و محاسبه نرم افزاري جريان حجمي خون در تنه اصلي وريد پورتال، ارتباط آماري اين يافته ها با جنس، سن، قد، وزن، مساحت سطح بدن و شاخص توده بدني افراد مورد مطالعه، به تفكيك مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
يافته ها: در تنه اصلي وردي پورتال افراد مورد مطالعه ميانگين ±) انحراف معيار) قطر وريد 89/1±57/9 ميليمتر، حداكثر سرعت جريان خون 57/3±59/17 سانتيمتر در ثانيه و جريان حجمي خون معادل 179±583 ميلي ليتر در دقيقه بودند. قطر تنه و شاخصهاي اصلي راست و چپ وردي پورتال در زنان و مردان اختلاف معني داري داشتند (P<0.01). بين قطر تنه اصلي وريد پورتال و قد (P<0.05) و وزن (P<0.01) افراد مورد مطالعه نيز ارتباط آماري معني داري ديده شد ولي ارتباط معني داري با مساحت سطح بدن، سن و شاخص توده بدني وجود نداشت. ارتباطي نيز بين قطر و سرعت جريان خون در شاخه هاي راست و چپ وريد پورتال و همچنين سرعت جريان خون در تنه اصلي اين وريد با هيچيك از متغيرهاي مستقل شخصي ديده نشد. بين قطر تنه اصلي و شاخه هاي راست و چپ وريد با سرعت جريان خون در آنها رابطه معني داري مشاهده گرديد (P<0.05). جريان حجمي خون در تنه اصلي، عليرغم اختلاف عددي، اختلاف آماري معني داري بين زنان و مردان نشان نداد.
نتيجه گيري و توصيه ها: در مقايسه قطر وريد پورتال بين افراد سالم و بيماران، بايد جنسيت فرد مورد ملاحظه قرار گيرد. همچنين در مقايسه ميزان جريان حجمي خون در وريد پورتال، بيشترين همبستگي با مساحت سطح بدن مشاهده شد.