توصيه و برآورد کود در ايران: چالش ها و راهکارها

طهراني محمدمهدي; بلالي محمدرضا; مشيري فرهاد; درياشناس عبدالمحمد

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهش هاي خاك (علوم خاك و آب)

اطلاعات شماره:

1391 , دوره 26 , شماره 2 الف ; از صفحه 123 تا صفحه 144 .

عنوان مقاله:

توصيه و برآورد کود در ايران: چالش ها و راهکارها

نویسندگان:

طهراني محمدمهدي*, بلالي محمدرضا, مشيري فرهاد, درياشناس عبدالمحمد

آدرس:

* کرج، میدان استاندارد، بعد از رزکان نو، بلوار امام خمینی، موسسه تحقیقات خاک و آب، کدپستی: 311-31785

چکیده:

تحليل 50 ساله روند تغييرات سطح زير کشت، توليد و منابع آب دشواري افزايش سطح زير کشت و تمرکز بر توليد بيشتر در واحد سطح براي تامين غذاي مورد نياز جمعيت رو به رشد را نشان مي دهد. اين امر موجب فشار بيشتر بر منابع خاک و به مخاطره افتادن دستيابي به توليد پايدار و امنيت غذا بوده و توجه به حاصلخيزي خاک به عنوان کليد پايداري را بيش از پيش آشکار مي نمايد. مصرف بهينه کود (شيميايي، آلي و زيستي) و تغذيه متعادل گياه به عنوان مهمترين عوامل حاصلخيزکننده خاک از مهمترين دغدغه هاي بخش کشاورزي است. در اين راستا دو مقوله توصيه و برآورد کود به عنوان حلقه هاي اوليه و پايه اي نظام توصيه، برآورد، تامين، توزيع و مصرف کود در کشور مورد بررسي قرار گرفت. بررسي ملاک هاي تشخيص وضعيت عناصر غذائي در خاک و گياه و ارزيابي نتايج بيش از 20000 نمونه خاک نشان داد بالاي 50 درصد خاک هاي کشور دچار کمبود يک يا چند عنصر غذايي مي باشند. فقر مواد آلي از جمله مهمترين موانع پايداري حاصلخيزي خاک ها و توليد پايدار مي باشد. از ميان چهار راهبرد توصيه کود بر اساس آزمون خاک مشخص گرديد تاکنون روش محدوه کفايت بيشترين سهم را در توصيه کودي کشور داشته و بدليل کمبود اطلاعات ساير راهبردها شامل «انباشت تدريجي خاک از عناصر غذائي»، «نگهداشت عناصر غذايي خاك در يک محدوده معين» و «برقراري تعادل کاتيوني خاک» مورد توجه قرار نگرفته اند. بررسي روند توصيه کود بيانگرگذار از توصيه عمومي و منطقه اي به آزمون خاک همگام با تکميل ساختار تحقيقاتي و آزمايشگاهي دارد به گونه اي که از دهه 70 شمسي بسترسازي براي توصيه بر مبناي آزمون خاک آغاز گرديده است. علاوه بر آزمون خاك به عنوان پايه توصيه كودي، اهميت لحاظ ساير شرايط اقليمي (خشکي، گرما)، خاكي (شوري) و گياهي (کارائي ارقام) و مديريت هاي زراعي (تناوب زراعي) در توصيه کودي نشان داده شد. خوشبختانه گام هاي اوليه براي تلفيق اين عوامل در مدل کامپيوتري توصيه کودهاي شميائي و آلي برداشته شده که نياز به پژوهش هاي تکميلي دارد. از ميان پنج مدل معرفي شده براي برآورد کود در ايران برآوردها عمدتا مبتني بر مدل گياه محور بوده و روندي تکاملي را با توجه به افزايش اطلاعات از وضعيت حاصلخيزي خاک و تغذيه گياه طي مي کند. مجموع برآوردها طي دهه هاي اخير بيانگر نياز بيشتر به کود در کشور بوده و بايستي ميان نياز به کل کود و نحوه مصرف آن در خاک تمايز قائل شد. لذا سياست استفاده بهينه (مصرف متناسب با نياز خاک و گياه) همچنان سياست محوري در مصرف کود بوده و بايستي بسترهاي لازم براي تحقق بيش از پيش آن فراهم گردد. تحقيقات آزمون خاک و اجراي آن با مشکلاتي مواجه است که نيازمند يک برنامه ملي در سطح کشور براي بکارگيري جدي آزمون خاک از طريق آزمايشگاه هاي خاک و آب کشور و توزيع و مصرف علمي کود مي باشد. بدين ترتيب سياست مصرف بهينه قابل تحقق بوده و مي توان به حفظ حاصلخيزي خاک، عملکرد مناسب و حفظ محيط زيست نائل گرديد.

کلید واژه:

وضعيت حاصلخيزي خاک و تغذيه گياه(Q2)آزمون خاک(Q2)راهبردهاي توصيه بهينه کود(Q2)مدل هاي برآورد کود(Q2)روند مصرف کود(Q2)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

آزمون تی تست آهن قابل جذب سامانه فازی سلطانپور شکلهای شیمیایی

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

طهرانی، م.، و بلالی، م.، و مشیری، ف.، و دریاشناس، ع. (1391). توصیه و برآورد کود در ایران: چالش ها و راهکارها. پژوهش های خاک (علوم خاک و آب), 26(2 الف), 123-144. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=163754

Vancouver : کپی

طهرانی محمدمهدی، بلالی محمدرضا، مشیری فرهاد، دریاشناس عبدالمحمد. توصیه و برآورد کود در ایران: چالش ها و راهکارها. پژوهش های خاک (علوم خاک و آب). 1391 [cited 2022July05];26(2 الف):123-144. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=163754

IEEE : کپی

طهرانی، م.، بلالی، م.، مشیری، ف.، دریاشناس، ع.، 1391. توصیه و برآورد کود در ایران: چالش ها و راهکارها. پژوهش های خاک (علوم خاک و آب), [online] 26(2 الف), pp.123-144. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=163754.