در اين مقاله تلاش شده است که با توجه به موقعيت جغرافيايي چند شهر بزرگ ايران، از جمله تهران، که در دامنه کوهستان قرار گرفته اند؛ آثار کلي کوهستان بر جو در مقياس همديدي، از جمله شکل گيري امواج پس کوه و تقويت سامانه هاي جوي، ساز و کار بادهاي کوهدشت و دشتکوه، بررسي شود. اهميت اين بادهاي محلي، به ويژه در مورد شهرهايي مانند تهران، در مطالعات مربوط به مدل سازي پخش و پراکنش آلودگي هواست. به اين منظور، ضمن نگاهي کلي به وضعيت اقليمي تهران، نتايج کاربست يک مدل مقياس توزيع جريان باد سطحي روي ناهمواري پيچيده براي اين شهر ارائه شده است. اساس علمي اين مدل بر مبناي ساز و کار واداشته گرمايي مربوط به بادهاي محلي کوه- دره- دشت است که در اغلب موارد از عوامل اصلي انتقال آلودگي هوا در شهر تهران به شمار مي روند. از جمله موارد استفاده ديگر اين مطالعه مي توان به کاربردهاي گسترده آن در مطالعات مربوط به پخش و پراکنش آلودگي هوا، مطالعات مربوط به انرژي باد و نيز شناسايي محل وقوع فعاليت هاي همرفتي اشاره کرد. اين مطالعات مبناي بسيار خوبي براي طراحي و اجراي مدل هاي عددي کيفيت آلودگي هوا محسوب مي شوند.