بررسي وضعيت مصرف سيگار و عوامل همراه آن در دانش آموزان دبيرستاني شهر تهران در سال 1382

سابقه و هدف: اولين علت قابل پيشگيري از مرگ و مير در دنيا، مصرف سيگار مي باشد. از آنجايي كه محيط خانواده در شكل گيري رفتار نوجوان نقش اساسي دارد، لزوم بررسي ارتباط مصرف سيگار اعضاي خانواده و گرايش به مصرف آن در نوجوانان از اهميت بسزايي برخوردار است. اين مطالعه با هدف شيوع مصرف سيگار و عوامل همراه آن در دانش آموزان دبيرستاني شهر تهران در سال 1382 انجام شد.
مواد و روش ها: اين تحقيق به روش تصادفي بر روي 1095 دانش آموز دبيرستاني در مناطق آموزش و پرورش شهر تهران صورت گرفت. جمع آوري اطلاعات براساس پرسشنامه هاي طراحي شده توسط سازمان بهداشت جهاني (WHO) و طرح جهاني دخانيات جوانان (GYTS) و از طريق مصاحبه رو در رو توسط پزشك به عمل آمد. در خاتمه اطلاعات با استفاده از آزمون هاي مربع كاي، فيشر و رگرسيون لجستيك تجزيه و تحليل شد.
يافته ها: از 1095 دانش آموز، 29% (31% پسران و 26% دختران) به صورت گهگاهي و 5% (2% دختران، 6% پسران، (P<0.0001 به صورت روزانه سيگار مصرف مي كردند. 39 نفر (21%) از دانش آموزان كه مصرف گهگاهي سيگار داشتند در خانواده آنها بيش از يك فرد، سيگار مصرف مي كرد و در مقابل، 534 نفر (68%) از دانش آموزاني كه بدون سابقه مصرف گهگاهي بودند در خانواده آنها فرد داراي اعتياد به سيگار يافت نشد (P<0.0001). از 316 دانش آموز با سابقه مصرف گهگاهي سيگار، 279 نفر (88%) با پدر و مادر خود و 37 نفر (12%) با پدر يا مادر خود زندگي مي كردند در حالي كه از 779 دانش آموز بدون چنين سابقه اي 743 نفر (95%) با پدر و مادر خود و 36 نفر (5%) با پدر يا مادر خود زندگي مي كردند (P<0.0001). نتايج تحليل رگرسيون نشان مي دهد كه وجود بيش از يك فرد سيگاري در خانواده، وجود برادر يا خواهر سيگاري، زندگي فقط با يكي از والدين از جمله مهم ترين عوامل پيش گويي كننده مصرف سيگار در دانش آموزان مورد مطالعه بود.
نتيجه گيري و توصيه ها: شيوع مصرف سيگار در دانش آموزان دبيرستاني شهر تهران قابل توجه است. آموزش، مداخله اي بازداري در دانش آموزان، تشويق اعضاي خانواده به دوري سيگار و تلاش در ايجاد محيط آرام در خانواده براي پيشگيري از اين مساله توصيه مي شود.